این هفته با طرح چند پرسش پای صحبت پرویز فکرآزاد موسس و مبتکر کانال «گیله قصه» که از کانالهای بسیار معتبر و خوشاستقبال زبان گیلکی نزد گیلانیان است، نشستیم. وی بسیار مختصر و البته مفید و مناسب به پرسشها پاسخ داد و در خلال این گفتوگو با تشریح روند کار این کانال تلگرامی از ابراز محبتهای بیشمار گیلکان و به ویژه دستاندرکاران رسانههای گروهی استان قدردانی و تشکر کرد.
پرسشهایی که مطرح کردیم بیشتر برای آشنا شدن طیفی از افراد جامعه است که با «گیلهقصه» کمتر ارتباط برقرار کردهاند و یا تاکنون اطلاع و آگاهی از وجود این کانال فرهنگی و هویتمند ندارند.
پرسشهای ما از پرویز فکرآزاد اینها بودند: «تا حالا چند قصه را در قالب گیلهقصه انتشار دادهاید؟»، «قالب کلی کارها چه بودهاند؟ یعنی از چه تکنیکها و روشهایی استفاده شده است؟»، «چه انتظاری از گیلانپژوهان و همچنین مسوولان فرهنگی دارید؟» و در پایان اینکه «برای توسعهی کارتان با چه مسائلی روبهرو هستید؟»
در زیر هم متن پاسخهای این فرهنگی علاقهمند به فرهنگ و تمدن گیلان و زبان گیلکی را حتماً بخوانید و نظر بدهید.
(۱) تا زمان چاپ این مصاحبه و گفتوگو ۲۷۰ داستان را در «گیله قصه» پخش میکنیم. حدود یکصد داستان هم تدوین شده و به قول «گیله قصه» دیچین واچین شدهاند که آمادهی پخش هستند.
(۲) در قالب کلی کارها سعی و تلاش کردیم که برجستگی زبانی گویشهای گوناگون و متعدد گیلکی را پوشش دهیم. هم از قصههای قدیمی و کهن مادربزرگها و پدربزرگها در قالب نقل استفاده کرده و میکنیم و هم از داستانهایی که با فضای داستاننویسی امروز جامعهی ایران و جهان مطابقت و نزدیکی دارند.
تکنیک داستانها به عهدهی خود نویسندگان آنها است اما ما در هنگام اجرا و ضبط آثار سعی میکنیم که خوانش داستانها و قصهها، نمایشیتر باشد و با صداگذاری و افکت، جلوههای ویژه و موسیقی تلاش میکنیم تا این آثار فرهنگی جذابتر به مخاطبان ارائه شوند.
روش دیگر ما برای ارائهی همزمان داستان صوتی به همراه متن، طراحی اپلیکیشن «گیلهقصه» است که «نوروز» امسال آن را رونمایی کردیم و در کانال هم قابل دسترسی برای مخاطبان است. در این نرمافزار همراه با عکس و صوت نویسندگان و مجریان آثار، متن داستانها هم اغلب منتشر شده و قابل استفادهی همگان است.
این را باید بگویم در ابتدای کار «گیلهقصه» بدیهی بود که همچون هر کار تازه و نوی برخی از دوستان عزیز پژوهشگر و اهل ادب و فرهنگ گیلان نسبت به آن انتقادهایی داشته باشند که ما «صوت» را داریم جایگزین «متن» میکنم؛ در حالی که هدف ما بیشتر تولید متن گیلکی بوده و هست، چون تا متن نباشد قصهی صوتی نخواهد بود. اما حالا دیگر همهی عزیزان تشویق میکنند و محبتهای خود را مهرانانه ابراز میدارند.
ما با استفاده از نویسندگان حرفهیی گیلکینویس کار را شروع کردیم. با وجودی که متن داستانی بسیار کمی داشتیم اما در یکسال و نیمی که از عمر «گیله قصه» میگذرد، به جرات میتوانم بگویم که بیش از تمام عمر داستان گیلکی سالهای گذشته، به وسیلهی نویسندگان نونویس ما که عموماً در قالب گروه نویسندگان «گیله قصه» رشد کردهاند و به نحوی آموزش گیلکینویسی داشتهاند، داستان تولید شده است و این کار همچنان هم تداوم دارد.
(۳) خوشبختانه تاکنون بیشتر دوستان گیلانپژوه و اهالی ادب گیلان با ما همکاری کردهاند و میکنند. زبانشناسان هم به «گیلهقصه» نه فقط به عنوان تنها پایگاه داستانی گیلکی، بلکه از منظر یک بانک زبانی و گویش و لهجه عنایت داشته و دارند و هر بار ما را از دانش خود برای بهتر عرضه کردن داستانها بهرهمند میکنند.
بی رو دربایستی بگویم که خود من دانش زبانشناسی ندارم اما دغدغهام علاوه بر تولید متن داستانی گیلکی، جمعآوری آثار گویشها و لهجههای مختلف این زبان اصیل و کهن است که متاسفانه هماکنون رو به احتضار مینمایند و سعی میکنیم حداقل با اقدذامات خود آنها را ثبت و ضبط کرده و برای آیندگان نگهداری کنیم.
از مسوولان فرهنگی چندان انتظاری نداریم؛ به غیر از حوزهی هنری گیلان که استودیوی ضبط در اختیار ما قرار میدهد و همیشه سپاسگزارشان هستیم و خواهیم بود، نهادها و سازمانهای دیگر حتی سراغی هم از ما نمیگیرند که البته چندان هم جای تعجب نیست. نمونهاش آن چیزی است که بر اهالی فرهنگ در زمینههای مختلف میگذرد که اگر مسوولان، مسوولیت واقعی خود را انجام میدادند، حالا این اهالی مظلوم و پرتلاش وضعیت مناسبتری از نظر زندگی و معیشت داشتند.
در هر حال ما را به خیر ایشان امید نیست، شر نرسانند فعلاً کافی است!
(۴) طبیعی است کار داوطلبانه و بیاجر و مواجب باید عاشقانه باشد. مشکلات زیاد است اما کدام عاشق واقعی است که بیمشکل باشد؟
«که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها»
اما اهالی رسانه برای «گیلهقصه» سنگ تمام گذاشتند؛ حقیقی و مجازی. نشریات و وبسایتهای خبری و هنری که ماشاءالله آنقدر زیادند که ناچارم همینجا از همهی عزیزان دستاندرکار رسانههای گروهی استان یکجا تشکر و قدردانی کنم. همینجا این را هم بگویم که در تلگرم، کانال داستان «شب فارسی» نیز فعالیت میکند که ما ایدهی «گیلهقصه» را از آنها گرفتیم. مدیران این کانال تلگرامی از دوستانند و وقتی مصاحبهها و مقالات مربوط به «گیلهقصه» را برایشان میفرستم و میخوانند، تعجب میکنند که چرا کانال ایشان با وجود بیش از ۲۰ هزار عضو و بیش از ۲۰۰ میلیون فارسی زبان، چرا از اقبال رسانهها چندان بهرهیی نبرده است. بنا بر این از همینجا بار دیگر سپاس و قدردانی خودم را به دوستان رسانهیی گیلان اعلام میدارم و تعظیم میکنم.